Εκδήλωση και συναυλία για Ημέρα Μνήμη των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος

Το ίδιο βράδυ, 28.1.2024, στην κατάμεστη αίθουσα τελετών του Α.Π.Θ., έλαβε χώρα εκδήλωση στην οποία κεντρικός ομιλητής ήταν ο Σεβασμιώτατος Ἀρχιεπίσκοπος Ἀμερικῆς, υπέρτιμος καί έξαρχος Ὡκεανῶν, Ἀτλαντικοῦ τε καί Εἱρηνικοῦ, κ. Ἐλπιδοφόρος.

Στο πρώτο σκέλος της εκδήλωσης παρουσιάστηκε τμήμα των αποτελεσμάτων του ερευνητικού προγράμματος του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης με τίτλο `Τα τραγούδια του Ολοκαυτώματος των Ελλήνων Εβραίων` από την σοπράνο Μαριάντζελα Χατζησταματίου, το μουσικό σύνολο Pellegrinaggio al levante Ensemble και μουσικούς της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης.

Στη συνέχεια στο βήμα ανέβηκαν αρχικά ο Πρέσβης των ΗΠΑ κ. George J. Tsunis, που υπογραμμίζοντας μεταξύ άλλων τη σημαντικότητα του Μουσείου Ολοκαυτώματος και στη συνέχεια ο Αντιπρόεδρος  της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, κ. Λάζαρος Σεφιχά μίλησε για τον  Σεβασμιώτατο Ἀρχιεπίσκοπο Ἀμερικῆς, κ. Ἐλπιδοφόρο και τον πρώην Δημάρχο Θεσσαλονίκης, κ. Γιάννη Μπουτάρη οι οποίοι ανακηρύχθηκαν  επίτιμα μέλη της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης.

Ο κ. Γ. Μπουτάρης ευχαρίστησε την ΙΚΘ για την τιμή που του έκανε και συνέχισε λέγοντας:

«Το Ολοκαύτωμα είναι και δική μας ιστορία, ήταν Έλληνες Εβραίοι τα θύματα των Ναζί …. .Το Ολοκαύτωμα στέρησε από τη Θεσσαλονίκη το μέλλον της», Τόνισε δε τη σημειολογία του γεγονότος ότι δηλαδή η εκδήλωση φιλοξενείται στο πανεπιστήμιο της πόλης, που χτίστηκε πάνω στο εβραϊκό νεκροταφείο.

Κατά την απονομή των τιμητικών διακρίσεων ο πρόεδρος της ΙΚΘ και του ΚΙΣΕ, κ. Δαυίδ Σαλτιέλ, ανέφερε πως «ο Γιάννης Μπουτάρης είναι μοναδικός για αυτό θα μείνει στην ιστορία. Όταν οι άλλοι φοβόντουσαν, ο Γιάννης Μπουτάρης έλεγε την αλήθεια», ενώ χαρακτήρισε ηγέτη και φίλο τον αρχιεπίσκοπο Αμερικής».

Ο Σεβασμιώτατος Ἀρχιεπίσκοπος Ἀμερικῆς, κ. Ἐλπιδοφόρος μίλησε αρχικά με θερμά λόγια για τον τίτλο του επίτιμου μέλους της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης που του απενεμήθη και στη συνέχεια ενέπνευσε το κοινό με την ομιλία του, η οποία είναι διαθέσιμη ολόκληρη εδώ: 

Oμιλία του Σεβ. Αρχιεπισκόπου Αμερικής κ. Ελπιδοφόρου

Σε αυτή μεταξύ άλλων τονίζονταν:

«Tο κακό έχει όνομα, το κακό έχει ταυτότητα, το κακό έχει ιστορία και λέγεται φασισμός και ναζισμός. Πρόκειται για τις ιδεολογίες εκείνες, που αιματοκύλισαν την Ευρώπη και τον κόσμο και που ουδεμία σχέση μπορούν να έχουν με τη χριστιανική θεολογία, όσο κι αν ορισμένοι επιχειρούν να ενδύσουν με χριστιανικό μανδύα τις ακραίες ιδεολογικές τους φαντασιώσεις. Θέτουν εαυτούς εκτός του ιερού περιβόλου της Εκκλησίας όσοι διανοούνται να συσχετίσουν τον χριστιανισμό και δη την Ορθοδοξία με τον φασισμό και τον εθνικοσοσιαλισμό, το δόγμα της μνησικακίας».

Ο αρχιεπίσκοπος τόνισε πως η άρνηση του Ολοκαυτώματος δεν αποτελεί απλώς μία επιστημονική διαφωνία, αλλά συνιστά μία στρατευμένη άρνηση της ιστορίας και μία στοχευμένη διαστροφή της πραγματικότητας και πρόσθεσε πως «η οικουμενικότητα του μηνύματος του χριστιανισμού, ως συνέπεια της παγκοσμιότητας του απολυτρωτικού έργου του Χριστού και της διακηρυγμένης ενότητας του ανθρώπινου γένους βρίσκεται «στον αντίποδα του θεμελιώδους δόγματος του εθνικοσοσιαλισμού, σχετικά με την αξιολογική διάκριση των φυλών σε ανώτερες και κατώτερες».

Επισήμανε πως γινόμαστε όλοι μάρτυρες μιας ανησυχητικής έξαρσης του αντισημιτισμού, διεθνώς και πρόσθεσε πως «το πιο κρίσιμο, αλλά και πιο αποκαρδιωτικό ζήτημα είναι η εργαλειακή χρήση του αντισημιτισμού και μάλιστα, να τα λέμε, από θρησκευτικούς και εκκλησιαστικούς αξιωματούχους. Δεν έχω την πρόθεση να εξαιρέσω κανέναν. Το λάδι της θρησκείας στην περίπτωση αυτή, αντί να επουλώνει τις πληγές, αναζωπυρώνει τη φωτιά. Είναι ανάγκη να το πούμε με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο. Ο αντισημιτισμός δεν αποτελεί απλώς `προσβολή στην κοινή λογική`, όπως έγραψε πολύ σωστά η Χάννα Άρεντ , αλλά ο αντισημιτισμός συνιστά στίγμα για τον πολιτισμό μας».

Ο Σεβασμιώτατος έκανε μια ιστορική αναδρομή από την εποχή του διωγμού των διακοσίων πενήντα χιλιάδων Σεφαραδιτών Εβραίων από την Ισπανία, το 1492 και στην έλευση 20.000 εξ αυτών στη Θεσσαλονίκη, στη συμβολή τους στην οικονομική και κοινωνική ζωή της πόλης και σε εθνικούς αγώνες, ενώ αναφέρθηκε και στα μαρτύρια, τις διώξεις και την εξόντωση της συντριπτικής πλειοψηφίας της εβραϊκής κοινότητας της πόλης κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Και πρόσθεσε πως το Μουσείο Ολοκαυτώματος που σχεδιάζεται φιλοδοξεί να καταγράψει την ασύλληπτη για τον ανθρώπινο νου θηριωδία και να υπηρετήσει την απελευθερωτική και παιδαγωγική λειτουργία της ιστορικής μνήμης.

Τέλος ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος ευχαρίστησε την Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης για την τιμή που του έκανε και δήλωσε συγκινημένος που βρέθηκε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, στην Θεολογική σχολή του οποίου, όπως είπε διδάχθηκε και δίδαξε «την ορθόδοξη θεολογία των ανοιχτών οριζόντων, της εξωστρέφειας, του διαλόγου και του σεβασμού της κάθε είδους ετερότητας».

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης, υπό τη διεύθυνση του μαέστρου  Μιχάλη Οικονόμου,  με σολίστ τον διεθνούς φήμης πιανίστα, κ. Ilya Poletaev και την σύμπραξη της Μικτής Xορωδίας Θεσσαλονίκης υπό την καθοδήγηση της κας Μαίρης Κωνσταντινίδου.

Στην συναυλία παρουσιάστηκαν οι συνθέσεις:

1. Άρνολντ Σένμπεργκ (1874-1951): Νυχτερινό για έγχορδα και άρπα

2. Αντόν Ρουμπινστάιν (1829-1894): Κοντσέρτο για πιάνο αρ.4, έργο 70 (Α` εκτέλεση Κ.Ο.Θ.)

3. Τζουζέπε Βέρντι (1813-1901): Va, pensiero (Χορικό των Εβραίων Σκλάβων) από την όπερα `Nabucco` (Ναβουχοδονόσωρ).

Διαβάστε εδώ το Δελτίο Τύπου για εκδηλώσεις Ημέρας Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος 28.1.2024