ΜΩΣΕ ΑΕΛΙΩΝ

Θεσσαλονίκη 1-11-2022

ΕΚΤΑΚΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΙΣΡΑΗΛΙΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΗΣ  ΤΡΙΤΗΣ 1 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2022

ΠΑΡΟΝΤΕΣ: Δαυίδ Σαλτιέλ, Λάζαρος Σεφιχά, Χάνα Πίντο, Πίγχας Παρέντε, Ερρίκος Κοέν.

ΑΠΟΝΤΕΣ: Κανένας 

ΨΗΦΙΣΜΑ

Το Κοινοτικό Συμβούλιο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης συνέρχεται σε έκτακτη συνεδρίαση μόλις πληροφορήθηκε τη θλιβερή είδηση του θανάτου του

ΜΩΣΕ ΑΕΛΙΩΝ

O Πρόεδρος του Κοινοτικού Συμβουλίου κ. Δαυίδ Σαλτιέλ αναφέρεται στην προσωπικότητα του εκλιπόντος:

 Ο Μωσέ Αελιών ήταν παιδί της Θεσσαλονίκης. Γεννημένος στις 25 Φεβρουαρίου του 1925, ο μαθητής του 4ου Γυμνασίου Αρρένων Θεσσαλονίκης, ένιωσε στο πετσί του περνώντας τις πύλες του στρατοπέδου Άουσβιτς, λίγο πριν από την ενηλικίωση, την πιο σκληρή εκδοχή του ανθρώπου. Εκεί χαράχθηκε στο χέρι του ο αριθμός 114923. Ήταν ο μόνος από την οικογένειά του που επιβίωσε από το κολαστήριο στο οποίο εξοντώθηκε η πλειονότητα των Εβραίων της Θεσσαλονίκης.

Ο Μωσέ Αελιών ήταν ένας αξιοθαύμαστος άνθρωπος που βίωσε πάρα πολλά την περίοδο του Ολοκαυτώματος. Έφτασε πολλές φορές κοντά στο θάνατο. Ήταν ευρηματικός, εύστροφος, με ιδιαίτερη αντίληψη, γεγονός που τον βοήθησε ουκ ολίγες φορές στην προσπάθεια επιβίωσης. Είναι απορίας άξιο, για εμάς σήμερα, πως υπό αυτές τις συνθήκες διατήρησε την ανθρωπιά του και την ελπίδα. Είχε αναπτυγμένη ενσυναίσθηση και σε πολλές περιπτώσεις προσπάθησε μέσα στο Άουσβιτς να δώσει κουράγιο σε Θεσσαλονικείς Εβραίους, όταν έβλεπε ότι έχαναν την ελπίδα τους. Ένα από αυτά τα πρόσωπα ήταν η Νέλλυ, η μητέρα της συντρόφου της ζωής μου, Λουκίας.

Από το Άουσβιτς, οδηγήθηκε μέσω πορείας θανάτου στο στρατόπεδο Μαουτχάουζεν, και έπειτα στο στρατόπεδο του Μέλκ και στις στοές των Ναζί για καταναγκαστική εργασία. Απελευθερώθηκε στις 6 Μαΐου 1945 από το στρατόπεδο Έμπενζεε, όπου είχε μεταφερθεί με τις πορείες θανάτου. Όμως η οδύσσεια του δεν τελείωσε εκεί. Μετά την απελευθέρωση επέλεξε να εγκατασταθεί στη γη του Ισραήλ. Πάλεψε και κατάφερε ξεπερνώντας πολλές και μεγάλες δυσκολίες να δημιουργήσει οικογένεια και να κοιτάξει στο μέλλον.

Υπηρέτησε στις ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ και αποστρατεύτηκε με τον βαθμό του Συνταγματάρχη. Για 15 χρόνια ήταν πρόεδρος της «Ένωσης Επιζώντων του Ολοκαυτώματος με καταγωγή από την Ελλάδα που ζουν στο Ισραήλ» και για περισσότερο από δέκα χρόνια μέλος του προεδρείου του ιδρύματος μνήμης Yad Vashem στην Ιερουσαλήμ.

Εκτός από την αυτοβιογραφία έχουν εκδοθεί ποιήματά του, όπως και η «Οδύσσεια» σε μετάφραση του από τα αρχαιοελληνικά στα ισπανοεβραϊκά.

Στις δεκαετίες που ακολούθησαν την εγκατάστασή του στο Ισραήλ, έδωσε ένα ξεκάθαρο μήνυμα αναφορικά με την ανάγκη ο καθένας από εμάς να προτάσσει και να εμβαθύνει στην ανθρωπιά του, αντιστεκόμενος σε κάθε αντίθετο ένστικτο. Αυτό πρέσβευε. Όχι στα λόγια. Το έδειχνε με πράξεις.

Ήταν ένας εξαιρετικά δυναμικός άνθρωπος που γνώριζε τη σημασία του αγώνα για την ενίσχυση της μνήμης του Ολοκαυτώματος και την ανάγκη για την ευαισθητοποίηση των νέων, αυτών που δεν γνώρισαν τη φρίκη.

Είχα την τύχη να συναντήσω τον Μωσέ Αελιών σε αρκετές και διαφορετικές περιστάσεις σε μια περίοδο μεγαλύτερη των 20 χρόνων με την ιδιότητά μου ως Πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης. Μπορώ να πω με βεβαιότητα πως αντικρίζοντας την ευγενική και καλοσυνάτη φυσιογνωμία του, πολύ δύσκολα κάποιος θα μπορούσε να αντιληφθεί τη δύναμη ψυχής που είχε μέσα του. Δύναμη που τον ωθούσε να συνεχίζει με αμείωτο ενδιαφέρον τη συγκέντρωση περισσότερων τεκμηρίων και πληροφοριών για τα όσα βίωσε ως μία υπόσχεση απέναντι στους δικούς του αλλά και τους 50.000 Θεσσαλονικείς Εβραίους που χάθηκαν. Δύναμη χάρη στην οποία κατάφερε να ξεπεράσει τους αρχικούς ενδοιασμούς για την κυκλοφορία του βιβλίου στο οποίο κατέγραψε τις πλέον επώδυνες εμπειρίες του. Για τον Μωσέ Αελιών αυτό το βιβλίο ήταν, μεταξύ άλλων, ένα διαφορετικό καντίς  για όλους αυτούς, τους δικούς του ανθρώπους που έσβησαν χωρίς να τους αποχαιρετίσει.

Δεν μπορώ παρά να εκφράσω το θαυμασμό μου για την αποφασιστικότητα, και την ενεργητικότητα που τον χαρακτήριζαν. Το 2017 είχε υποσχεθεί στον τότε Πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου να τον συνοδεύσει σε ένα ταξίδι του στη Θεσσαλονίκη, όμως ένα πρόβλημα της τελευταίας στιγμής δεν του επέτρεψε να κάνει το ταξίδι αυτό. Ταξίδεψε στη Θεσσαλονίκη ένα χρόνο αργότερα, σε ηλικία 92 ετών. Θα μπορούσε αυτό να είναι ένα χαλαρό ταξίδι με την οικογένειά του. Αλλά ο Μωσέ Αελιών  επέλεξε να το κάνει με αφορμή τις εκδηλώσεις μνήμης που οργανώθηκαν τον Μάρτιο στην πόλη. Γι’ αυτόν σε αυτό το πλαίσιο η λέξη χαλαρότητα δεν υπήρχε. Βρέθηκε, κυριολεκτικά και μεταφορικά παντού, στην πρώτη γραμμή. Στο βήμα των πολλαπλών εκδηλώσεων που διοργανώθηκαν όπου μίλησε με πάθος όπως έλεγε χαρακτηριστικά κυρίως προς τη νέα γενιά. Έδωσε συνεντεύξεις για να τονίσει τη σημασία της ενίσχυσης της Μνήμης του Ολοκαυτώματος και μοιράστηκε τα όσα είχε ζήσει.

Φυσικά συμμετείχε στην Πορεία Μνήμης. Όχι περιμένοντας στον Παλαιό Σιδηροδρομικό Σταθμό τους χιλιάδες Θεσσαλονικείς που επέλεξαν εκείνη την Κυριακή να περπατήσουν συμβολικά ως εκεί έχοντας ξεκινήσει από την πλατεία Ελευθερίας αλλά μπαίνοντας υπό βροχή στην κεφαλή της πορείας μέχρι τέλος δίπλα στα νέα παιδιά που κρατούσαν το πανό με τις λέξεις “Ποτέ Ξανά”. Ήταν η δεύτερη φορά που συμμετείχε σε αυτό το γεγονός σταθμό για την πόλη, μετά την πρώτη πορεία το 2013.

Ο αείμνηστος Μωσέ Αελιών παρότι κοίταξε κατάματα το πιο σκληρό πρόσωπο της ανθρωπότητας, άντεξε και έβρισκε πάντα την ελπίδα στα μάτια των νέων ανθρώπων - όπως τα παιδιά του.

Είθε ο Πανάγαθος να αναπαύσει την ψυχή του στους κόλπους των Δικαίων και να προσφέρει στην οικογένειά του την εξ ύψους παρηγορία.

κατόπιν το Κοινοτικό Συμβούλιο αποφασίζει ομόφωνα:

1. Να εκφράσει τα συλλυπητήριά του στην οικογένεια του εκλιπόντος και την συμμετοχή του στο πένθος της.

1. Να δωρίσει ποσό υπέρ του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης

1. Να επιδώσει το παρόν ψήφισμα στην οικογένεια του εκλιπόντος.

1. Να δημοσιεύσει το παρόν ψήφισμα στον Εβραϊκό τύπο.